Derini ýagtylandyrýan her bir önüm himiki maddalardan durýar, köpüsi tebigy çeşmelerden gelýär. Iň işjeň maddalaryň köpüsi täsirli bolsa-da, käbirleriniň käbir zyýanly täsirleri bolup biler. Şonuň üçin derini ýagtylandyrmagyň işjeň maddalaryna düşünmek, bu derini ideg edýän önümleri saýlanyňyzda möhüm bir zat.
Şonuň üçin bu işjeň maddalary ara alyp maslahatlaşmak hökmanydyr. Her önümiň derä takyk täsirine, her önümiň täsirliligine we zyýanly täsirlerine düşünmeli.
1. Gidrokinon
Derini ýagtylandyrýan önümlerde iň köp ulanylýan işjeň maddadyr. Melanin önümçiligini azaldýar. Azyk we derman serişdeleri müdirligi, derini ýagtylandyrýan önümlerde ulanylyşyny bary-ýogy 2 göterim bilen çäklendirýär. Bu onuň kanserogenligi baradaky aladalar bilen baglanyşykly. Geçirilen gözlegler, deriniň gyjyndyrylmagyna hem sebäp bolup biljekdigini görkezdi. Şonuň üçin käbir önümlerde bu gyjyndyrmany aýyrmak üçin kortizon bar. Şeýle-de bolsa, antioksidant işjeňligi bilen derini ýagtylandyrýan önümlerde täsirli işjeň maddadyr.
2. Azelaý kislotasy
Çowdary, bugdaý we arpa ýaly dänelerden alnan tebigy maddadyr. Azelaý kislotasy düwürtik bejergisinde ulanylýar. Şeýle-de bolsa, melanin önümçiligini azaldýan deriniň ýyldyrym wagtynda täsirli bolandygy ýüze çykaryldy. 10-20% konsentrasiýasy bolan krem görnüşinde öndürilýär. Gidrokinona ygtybarly, tebigy alternatiwadyr. Allergiýaňyz bolmasa, duýgur deriniň gyjyndyrylmagyna sebäp bolup biler. Gözlegler, azelaý kislotasynyň deriniň kadaly pigmentasiýasy üçin täsir edip bilmejekdigini görkezýär.
3. C witamini
Antioksidant hökmünde C witamini we olardan emele gelenler Günüň UV şöhleleri sebäpli dörän deriniň zeperlenmeginden goraýar. Şeýle hem melanin önümçiligini azaltmak bilen derini ýagtyltmak prosesinde rol oýnaýarlar. Gidrokinonyň howpsuz alternatiwalary hasaplanýar. Geçirilen gözlegler, bedende glutation derejesini ýokarlandyryp, deriniň ýyldyrymyna goşa täsir edip biljekdigini ýüze çykardy.
4. Niasinamid
Niasinamid derini aklamakdan başga-da, deriniň gyralaryny we düwürtiklerini ýeňilleşdirip, deriniň çyglylygyny ýokarlandyryp biler. Geçirilen gözlegler, gidrokinonyň iň ygtybarly alternatiwalarynyň biridigini görkezdi. Derä ýa-da adamyň biologiki ulgamyna hiç hili ýaramaz täsiri ýok.
5. Traneksamik kislotasy
Derini ýeňilleşdirmek we deriniň pigmentasiýasyny azaltmak üçin derwaýys sanjymly we agyz görnüşlerinde ulanylýar. Şeýle hem gidrokinonyň başga bir ygtybarly alternatiwasydyr. Şeýle-de bolsa, onuň netijeliligi subut edilmedi, ýöne käbir gözlegler onuň howpsuz we täsirli bolandygyny görkezýär.
6. Retino turşusy
Esasan düwürtikleri bejermekde ulanylýan “A” witaminli, ýöne mehanizmi belli bolmadyk derini ýagtyltmak üçin hem ulanylyp bilner. Şeýle-de bolsa, gözlegler deriniň UV şöhlelerine duýgurlygyny ýokarlandyrýan tretinoiniň zyýanly täsirleriniň biridigini görkezdi, şonuň üçin ulanyjylar gün şöhlesinden gaça durmalydyrlar, sebäbi deriniň aşgarlanmagyna sebäp bolup biler. Şeýle hem, göwrelilik döwründe howpsuz däl.
7. Arbutin
Armutyň we kepeniň, gök gülüň, aýy we tut agajynyň ýapraklarynyň köpüsinden gidrokinonyň tebigy çeşmesidir. Has güýçli bolany üçin, esasanam arassa görnüşinde melanin önümçiligini azaldýar. Derini ýagtylandyrýan önümlerde ulanylýan beýleki himiki serişdelere ygtybarly we täsirli alternatiwadyr. Şeýle-de bolsa, gözlegler, ýokary dozalarda ulanylsa, arbutiniň deriniň giperpigmentasiýasyna sebäp bolup biljekdigini görkezýär.
8. Kojik kislotasy
Şerap öndürilende tüwiniň fermentasiýasy wagtynda öndürilýän tebigy maddadyr. Bu örän täsirli. Şeýle-de bolsa, ol durnuksyz we howada ýa-da gün şöhlesinde işlemeýän goňur maddasyna öwrülýär. Şonuň üçin sintetiki emele gelenler deri önümleriniň ornuny tutýar, ýöne tebigy kojik kislotasy ýaly täsirli däl.
9. Glutation
Glutation deri ýagtyltmak ukybyna garşy antioksidantdyr. Derini günüň zeperlenmeginden, derini ýyldyrymdan goraýar. Glutation losýonlar, kremler, sabynlar, dermanlar we sanjymlar görnüşinde gelýär. Iň täsirli deri pigmentasiýasyny azaltmak üçin günde iki gezek 2-4 hepdäniň dowamynda kabul edilýän glutation dermanlarydyr. Şeýle-de bolsa, deriniň içinden haýal siňmegi we pes aralaşmagy sebäpli derwaýys görnüşler peýdaly däl. Käbir adamlar sanjym görnüşini derrew netijeler üçin ulanmagy makul bilýärler. Muňa garamazdan, gaýtalanýan sanjymlar deriniň ýokançlygyna, dökülmegine sebäp bolup biler. Geçirilen gözlegler glutationyň gara tegmilleri ýeňilleşdirmek we derini ýeňilleşdirmek ukybynyň bardygyny görkezdi. Şeýle hem howpsuzdygy habar berilýär.
10. Gidroksi kislotalar
Glikolik kislotasy we süýt kislotasy α-gidroksi turşulyklaryndan iň täsirli. Deriniň gatlaklaryna aralaşýarlar we gözlegleriň görkezişi ýaly melanin önümçiligini azaldýarlar. Şeýle hem ölen derini we giperpigmentli deriniň sagdyn däl gatlaklaryny aýyrýarlar. Şonuň üçin olaryň deridäki giperpigmentasiýany ýeňilleşdirmekde täsirli bolandygy ýüze çykaryldy.
11. Bezeg
Derini hemişelik ýyldyrymlamak üçin monobenzon we mekinol ýaly bölüji serişdeler ulanylyp bilner. Melanin öndürýän öýjüklere hemişelik zeper ýetirip bilýändigi sebäpli, esasan witiligo hassalarynda ulanylýar. Bu himiki maddany öz içine alýan kremleri, hatda derini ýok etmek üçin ulanýarlar. Şeýle-de bolsa, şeýle himiki serişdeleri sagdyn adamlarda ulanmak maslahat berilmeýär. Gözlegler monofenonyň deriniň gyjyndyrylmagyna we gözüň oňaýsyzlygyna sebäp bolup biljekdigini görkezýär.
Beýleki işjeň maddalar
Derini ýyldyrym pudagyna kömek edýän has köp himiki maddalar bar. Şeýle-de bolsa, her bir dermanyň täsirliligini we howpsuzlygyny tassyklamak üçin has köp gözleg gerek. Bu işjeň maddalaryň biri, hususan-da gök önüm.
Geçirilen gözlegler, garaňky, giperpigmentli deri ýerlerini ýagtylandyrmakda we derini akartmakda täsirli bolandygyny öňe sürýär. Melanin önümçiligini azaldýar. E witamini melanin önümçiligini azaltmak arkaly derini ýagtyltmakda möhüm rol oýnaýar. Bedende glutation derejesini ýokarlandyrýar. Şeýle-de bolsa, bu himiki serişdeleriň netijeliligini we howpsuzlygyny anyklamak üçin has köp gözleg gerek.
Netijede, derini ýagtylandyrýan önümleriň hemmesi işjeň däl. Şonuň üçin sarp edijiler islendik derini ýagtylandyrýan önüm satyn almazdan ozal ingredientleri okamalydyrlar.
Iş wagty: 14-2022-nji oktýabr